Toplamda 7 milyon çalışanın ve etkilenen milyonlarca vatandaşın merakla beklediği asgari ücret ara zammı için Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun ikinci toplantısı yarın yarın saat 10.00’te gerçekleşecek.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Enflasyon ve fiyat artışlarına karşı vatandaşı ezdirmeyeceğiz.” sözü asgari ücrete bir ara zam ihtimalini doğurmuştu.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, asgari ücrete yapılacak ara zam oranını görüşmek üzere ilk toplantısını 13 Haziran’da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ev sahipliğinde gerçekleştirmişti.
Çalışma Genel Müdürü Sadettin Akyıl’ın başkanlık ettiği toplantıya, işçi kesimini temsilen TÜRK-İŞ ve işveren kesimini temsilen TİSK katılmıştı.
Yarınki toplantıda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay ve TİSK Başkanı Özgür Burak Akkol ile bir araya gelecek.
Yarın gerçekleşecek toplantının dışında iki toplantının daha yapılması ve Kurban Bayramı öncesinde kararın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanması bekleniyor.
TÜRK-İŞ: Asgari ücret Kurban Bayramı öncesinde belli olsun
Birinci toplantıda Komisyonda işçi kesimini temsilen, Türkiye Haber-İş Sendikası Genel Başkanı Veli Solak şu açıklamada bulundu:
Kurban Bayramı’ndan önce bir an önce bitmesini istiyoruz. Toplantı her an yarın olabilir, akşam olabilir, ertesi gün olabilir herhangi bir tarih yok. Bizim TÜRK-İŞ olarak talebimiz Türkiye Yüzyılı’na yakışır bir an önce bu toplantının bitmesi. Asgari ücretli çalışan kardeşlerimizin günün şartlarına göre, yaşanan ekonomik krize göre, ev kiralarına göre, hayat pahalılığına göre güncellenmesini istiyoruz. Resmi belgeler istendi. Önümüzdeki günlerde ilerleyen saatlerde açıklama yapacağız. Herhangi bir rakam yok.
TİSK: Burası Türkiye Cumhuriyeti, biz TL konuşacağız
İlk toplantı öncesinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, TİSK Başkanı Özgür Burak Akkol ile görüştü.
Akkol toplantnın bitiminde yaptığı basın açıklamasında, ara zam konusunda mutabık olduklarını belirterek, şu değerlendirmede bulundu:
Görüşümüz hızlı şekilde hızlı ve 3’lü mutabakatla bu süreci tamamlamak arzusundayız. Şahsi arzum bayram sürecine girmeden bu sürecin tamamlanmasıdır.
Kendisine maaşların 500 dolara endekslenmesi sorulunca da “Burası Türkiye Cumhuriyeti, biz TL konuşacağız.” şeklinde yanıtladı.
Eski Bakan Vedat Bilgin ne demişti: Aşağı yukarı 500 dolar bazında bir oran olacak
Eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, asgari ücrete temmuz zammı için “Aşağı yukarı 500 dolar bazında bir oran olacak.” açıklamasını yapmıştı. Bu sözle de kamuoyunda bir beklenti hakim oldu.
Asgari ücret nereden nereye geldi?
Asgari ücret Ocak 2020’de 2 bin 324 lira idi, Ocak 2021’de 2 bin 825 lira oldu, Ocak 2022’de 4 bin 263 liraya yükseldi. Temmuz 2022’de 6 bin 500 lira oldu ve en son olarak da Ocak 2023’te 8 bin 506 lira 80 kuruş olarak uygulanıyor.
Şu andaki asgari ücret
Günümüzdeki asgari ücret, aylık brüt 10 bin 8 lira, vergiler ve kesintiler düşüldüğünde net 8 bin 506 lira 80 kuruş.
Asgari ücretin işverene maliyeti
Şu anda uygulanan asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 11 bin 759 lira 40 kuruş. Bunun 10 bin 8 lirasını brüt asgari ücret, 1.551 lira 24 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 200 lira 16 kuruşunu işveren işsizlik sigorta fonu oluşturuyor.
Asgari ücrette enflasyon farkı
Asgari ücret senaryolarında enflasyon verisi çok önemli. Gerek asgari ücrete gerekse memur maaşlarında Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından, açıklanan 6 aylık enflasyon oranı belirleyici olacak. Şu ana kadar kesinleşen 5 aylık enflasyon farkı yüzde 15,26 olarak gerçekleşti.
Haziran ayı enflasyon verileri ise TÜİK tarafından 3 Temmuz 2023 Pazartesi günü saat 10.00’da açıklanacak. Haziran ayı enflasyon farkının yüzde 20’lere yaklaşacağı düşünülüyor. Ancak asgari ücrete yüzde 20’nin dışında bir refah payı getirilmesi beklenerek olasılıklar hesaplanıyor.
Olası senaryolar, farklı asgari ücret rakamları:
Asgari ücrete farklı yüzdelerle yansıyacak zam oranları şöyle:
Yüzde 20 zamla: Net 10 bin 208 lira, brüt asgari ücret 12 bin 10 lira, işveren maliyeti 14 bin 111 lira
Yüzde 25 zamla: Net 10 bin 634 lira, brüt 12 bin 510 lira
Yüzde 30 zamla: Net 11 bin 58 lira, brüt 13 bin 10 lira
Yüzde 40 zamla: Net 11 bin 910 lira, brüt asgari ücret 14 bin 11 lira maliyeti 16 bin 463 lira
500 dolar olması için yüzde 37 zam gerek
Asgari ücrette “500 dolar” hedefinin tutturulması için yüzde 37’lik bir zamma ihtiyaç var.
Kamuoyunda dillendirilen maaş zam oranı
Daha olası görülen yüzde 30-35 aralığında bir zamla da net 11 bin-12 bin lira bandında bir asgari ücret bekleniyor.
Asgari ücrette son durum! 2023 Temmuz asgari ücret mesaisi başladı
Refah payı talebi
Toplantıların ilerleyen süreçlerinde işçi temsilcilerinin, düşen enflasyon oranlarının üzerine refah payı talebini masaya getirmesi bekleniyor.
Çalışanların yarısından fazlasını kapsıyor
2021 yılı itibarıyla asgari ücretin yüzde 10 fazlası ve altında ücret alan işçilerin oranının yüzde 48,7 olduğu hesaplanıyor. Bu oran özel sektör çalışanlarında ise yüzde 64,7 civarında.
Asgari ücretle birlikte değişecek rakamlar
7 milyon vatandaşı doğrudan, diğer tüm vatandaşları ise dolaylı yoldan etkileyecek olan asgari ücrette ara zam neleri değiştirecek?
Asgari ücret rakamı; işsizlik maaşı, kıdem tazminatı, GSS primleri, Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan askerlik borçlanması, doğum borçlanması ve yurt dışı borçlanması maliyetleri, isteğe bağlı sigorta primleri, staj ücretleri, asgari ücretlilerin rapor ücretlerinin de aralarında olduğu birçok kalemi etkiliyor.