İZMİR – Muğla’nın Milas ilçesinde Yeniköy-Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.’ye ilişkin iki termik santrale kömür sağlamak gayesiyle Akbelen Ormanı’na madeni alanı yapılmak isteniyor. Kömür madenine karşı İkizköy halkı ve çevreciler tarafından başlatılan çaba ise 324’üncü gününde devam ediyor.
Bölge halkı, orman alanının girişine kurduğu direniş çadırlarında nöbetleşe olarak beklerken, başka yandan şirkete karşı başlatılan türel süreç de takip ediliyor.
Bölge halkı tarafından açılan davada, mart ayında yapılan eksper keşfinin raporu Muğla 1’inci Yönetim Mahkemesi’ne sunuldu. Raporda, dört uzman, kömür madeninin yaratacağı olumsuz tesire dikkat çekerken iki uzman, ‘kömür çıkarılmasının öncelikli olduğuna’ kanaat getirdi. Bölge halkının avukatları uzman raporuna itirazda bulundu.
Bir yıla yakındır süren nöbetin birinci gününden beri köylülerle direnen Etraf Mühendisi Deniz Gümüşel, türel süreci ve son süreçte yaşananları anlatarak eksper raporunu kıymetlendirdi.
Akbelen uzman raporunda uzmanların değinmediği bir noktaya dikkat çeken Gümüşel, ormanın altından geçen ve Çamköy’de biriken su rezervinin Bodrum’un su gereksiniminin üçte birini karşıladığını belirti. Gümüşel, maden işletmesinin hayata geçmesi durumunda yeraltı su rezervinin yok olacağını söyledi.
Deniz Gümüşel ‘SİYASİ BİR MÜDAHALE OLDUĞUNU DÜŞÜNDÜRÜYOR’
Gümüşel, uzman raporunda uzmanların yüklü olarak ‘ormanın ziyan göreceği’ istikametinde görüş bildirmesine karşın raporun sonuç kısmında ‘ormanın madene tahsisinin uygun olduğu’ tarafındaki ibareye dikkat çekti. Gümüşel, “Bilirkişi raporunun dağılımına bakarsak orman mühendisi, etraf mühendisi, biyolog ve hidrojeolog olan dört uzman Akbelen Ormanı’nın lehine, madenin ise aleyhine görüş bildirdi. Ormanın bilhassa yangınlardan sonra yaban hayatı için daha da kıymet kazanan bir geçiş ormanı olduğunu, ormanı çevreleyen zeytinliklerin ve tarım alanlarının ehemmiyetini, madenin yaratacağı hava kirliliğini raporda vurguladılar. Maden mühendisi ve jeoloji mühendisi ise ‘alanın madene tahsisinde bir sorun olmadığı’ tarafında görüş bildirdi. Rapor sonucunda, dört uzmanlık alanının ormanı müdafaaya yönelik görüşü göz önünde bulundurulmadan, Türkiye’nin elektrik muhtaçlığı çerçevesinde, ormanın ‘madene tahsisinin uygun olduğu’ tarafında bir sonuç cümlesi yer aldı. Bu durum pek çok açıdan sakıncalı. Eksperin tartısı buna karşı çıkarken sonucun bu türlü bağlanması siyasi müdahale olduğunu düşündürüyor” diye konuştu.
‘YERALTI SUYU KAYNAKLARI ÖNEMLİ ZİYAN GÖRECEK’
Öte yandan raporda birtakım noktaların görmezden gelindiğine dikkat çeken Gümüşel, ormanın madene tahsisi tarafında görüş bildiren iki uzmanın yeraltı su kaynaklarının yok olacağı gerçeğine değinmediğini söz etti.
Gümüşel, şöyle devam etti:
“Bazı noktalar görmezden gelindi. Bu noktalardan en kıymetlisi ise ‘Akbelen Ormanı’nın altından geçen suyun Çamköy’de yeraltı rezervinde biriktiği’ gerçeği. Şayet Akbelen Ormanı’nın madene tahsisi gerçekleşirse bu yeraltı suyu kaynakları önemli ziyan görecek. Bu durum 2011 yılında şimdi özelleştirme gerçekleştirilmeden Türkiye Kömür İşletmeleri için Hacettepe Üniversitesi Jeoloji Kısmı tarafından hazırlanan raporda açık bir biçimde söz ediliyor. Orada açık bir formda maden işletilmesi halinde bu su kaynaklarının ortadan kalkacağı söz ediliyor. Çamköy’deki yeraltı suyu kaynakları ise Bodrum Yarımadası’nın su gereksiniminin üçte birini karşılıyor.”
‘ZEYTİNLİKLERİ SÖKEN ŞİRKETİN MÜSAADE EVRAKI BİLE YOKMUŞ’
Direnişin başından bu yana açılan başka davalara da değinen Gümüşel, maden alanlarının çevresel tesir değerlendirmesinden (ÇED) muaf olarak genişletilmesine ait açılan davanın, Muğla 3’üncü Yönetim Mahkemesi tarafından reddedildiğini söyledi
Belgeyi Danıştay’a taşıdıklarını belirten Gümüşel, şimdi bir gelişme yaşanmadığını da lisana getirdi. Eksper keşfinin akabinde şirketin mart ayı sonunda bölgede zeytin sökümüne girişildiğini hatırlatan Gümüşel, “1 Mart’ta gerçekleşen eksper keşfinin akabinde şirket 31 Mart’ta Akbelen Ormanı ile maden alanı ortasında kalan zeytinliklerden zeytinleri sökmeye girişti. Bölge halkının direkt aksiyonu sonucu durdurulan söküm teşebbüsü sonrası şirket hakkında hata duyurusunda bulunuldu. Şirketin elinde rastgele bir müsaade dokümanı olmadığı ortaya çıktı” dedi.
‘ŞİRKET MAYIS AYINDA TAKTİK DEĞİŞTİREREK TOPRAKLARI SATIN ALMAK İSTEDİ’
Mayıs ayında ise şirketin taktik değiştirdiğini aktaran Gümüşel, bu kere köy muhtarı aracılığıyla köylülerin yerlerini almak için para teklif edildiğini belirtti.
Gümüşel o süreci şu sözlerle anlattı;
“Şirket, nisan ayı sonu üzere İkizköy’de toprağı bulunan şahıslara köy muhtarı aracılığı ile bir grup fiyat teklifleri vermeye başladı. Ramazan ayında şahsen LİMAK Holding sahibi Nihat Özdemir tarafından AK Parti Milletvekilleri, Milas Kaymakamı ve civar köylerin muhtarlarının da yer aldığı bir iftar buluşması düzenlendi. Çabucak gerisinden köylüye bir grup fiyat teklifleri götürülmeye başlandı. Şirket, bilhassa direkt köyde yaşayan insanlara değil, köyde ikamet etmeyen lakin yeri olan insanlara ulaşmaya başladı. 19 Mayıs’ta toplantı talebi yapan muhtarın daveti ise karşılık bulmadı. Şirket, insanları, ‘Şimdi size şu kadar para vereceğiz kabul etmezseniz kamulaştırma ile biz burayı daha sonra alabiliriz. Bu paranın üçte biri para bile alamazsınız’ diye tehdit ediyordu. Hususa ait bilgilendirmede bulunan İkizköy Etraf Komitesi ise bilhassa zeytinliklerin kamulaştırma durumunun kelam konusu olmadığını açıkladı. Beşerler haklarını öğrendiler. Şu ana kadar satışa onay veren kimse olmadı.”
”BAŞARILI OLUR MUYUZ, OLMAZ MIYIZ?’ DİYE ENDİŞELENMEDEN ÇABAYI SÜRDÜRÜYORUZ’
Akbelen’deki direniş ile çok büyük bir tecrübenin içerisinden geçildiğini söyleyen Gümüşel, hiçbir ticari, ekonomik beklentisi olmayan ve kentten gelen insanların da İkizköylüler ile birlikte aylardır direnişe dayanak verdiğini tabir etti. Çabanın kazanım sağlanana kadar süreceğini vurgulayan Gümüşel, son olarak şunları anlattı;
“İkizköylüler, sürece dahil olan hayat savunucuları ile tanıştıkça, her iki tarafta da çok önemli bir inanç duygusu oluştu. 40 yıldır Milas’ın köyleri boşaltılmış. 40 yıldır buralarda ekonomik nedenlerle çok önemli bir ‘zorla göç’ yaşanmış. Bunun kıymetli bir kısmı de devlet eliyle gerçekleşmiş. Biz bu çabanın içerisinde tecrübelerimizi birleştirdikçe, saha ve tüzel gayret tecrübesi olan arkadaşların tecrübeleri Akbelen’e aktarıldıkça insanlarda kendine inanç oluştu. Biz yurttaş olarak yan yana durabildiğimiz sürece bir şeyleri değiştirebiliriz. Başarılı olur muyuz olmaz mıyız diye endişelenmeden gün be gün çabayı sürdürmeye devam ediyoruz.”